monopoly

dünyanın en popüler masa oyunlarından biri. amaç, rakip oyuncuları iflas ettirene kadar emlak alıp satarak ve kira toplayarak en zengin oyuncu olmak.
ilk kez 1935’te amerika’da piyasaya sürülmüş, zamanla yüzlerce farklı sürümü çıkmış ve aile oyunlarının klasiği hâline gelmiştir.

nasıl oynanır?

  • 2 ile 6 (bazen 8) kişiyle oynanabilir
  • herkes sırayla zar atar ve piyonunu oyun tahtasında döndürür
  • geldikleri alanlara:
    • arsa/şehir denk gelirse satın alabilir
    • biri daha önce aldıysa kira öder
    • “şans” veya “kasa” kartı çekilebilir
  • “hapishane”, “bedava park yeri” gibi özel alanlara da denk gelinebilir
  • aynı renk grubundan 2 veya 3 arsa alınırsa ev ve otel inşa edilerek kira artırılır
  • para tükenirse mülk satılır, ipotek yapılır
  • son ayakta kalan oyuncu oyunu kazanır

meşhur terimler:

  • geç başlangıç → 200 lira al
  • hapishane → 3 turda çıkamazsan para öde
  • şans kartları → iyi veya kötü sürprizler
  • ipotek → geçici kredi karşılığı mülk teminatı
  • monopol kurmak → tüm renk grubunu alıp tekel olmak

kültürel etkisi:

  • monopoly sadece bir oyun değil, serbest piyasa, kapitalizm ve rekabetin bir simülasyonu olarak da görülür
  • aile içi rekabetin zirveye çıktığı, kardeşliklerin bile sarsıldığı bir masa başı savaş alanı olabilir
  • şehir versiyonları, film temalı sürümleri, elektronik bankalı, hızlandırılmış, çocuk ve tematik özel baskıları da vardır
  • “monopoly adamı” yani şapkalı, bıyıklı banker karakteri kültürel bir ikon hâline gelmiştir